İşverenin tacizine maruz kalan işçiler, iş hukuku çerçevesinde belirli haklara sahiptir. Sözlü veya fiziksel tacizlerin işçilerin iş hayatında zorlu bir deneyim oluşturabileceği düşünülürse, iş hukukunun işçileri bu tür kötü davranışlardan korumak amacında olduğu anlaşılır. İşçiler, taciz durumunda işten ayrılma hakkına ve işverenin iş mahkemelerinde sorun çözme konusunda yükümlülüğüne sahiptir. İşverenlerin, işçilere yönelik taciz ve şiddeti önlemek konusunda tedbirler alması da zorunludur. İşverenin tacizine maruz kalan işçiler, sendika veya iş mahkemelerine başvurarak hukuki bir destek de alabilirler.
Taciz Nedir?
Taciz, bir kişinin diğer bir kişiye istenmeyen ve rızası olmadan cinsel veya sözlü saldırıda bulunması veya ifade özgürlüğüne zarar verici şekilde davranmasıdır. Bu durum iş hukuku alanında da yer almaktadır ve işçiye yönelik taciz, işveren ile işçi arasındaki güç dengesinin bozulması sonucu ortaya çıkmaktadır. İşverenin üstünlüğü nedeniyle işçilerin tacize karşı çıkması zordur ve birçok farklı şekilde gerçekleştirilebilir. Sözlü ya da fiziksel taciz, tehdit, hakaret, iş yerinde yaygın olarak kullanılan cinsiyetçi veya ırkçı söylemler gibi unsurlar tacize dahil edilebilir. İşçilere yönelik taciz, iş hukukundaki en ciddi ihlallerden biridir ve gereken yaptırımların uygulanması konusunda çok önemlidir.
İşçiye Yönelik Tacizler
İşverenlerin işçilere yönelik tacizleri, işyerinde yaşanan ciddi problemler arasında yer almaktadır. Sözlü taciz, işçinin psikolojisini olumsuz etkilerken, fiziksel taciz ise işçinin sağlığını tehdit etmektedir. İşverenlerin sözlü tacizlerde bulunması, işçilerin iş yerindeki yaşamlarını zorlaştırarak onların çalışma performansını etkilemektedir. Fiziksel tacizler ise işçilerin hem fiziksel hem de psikolojik sağlıklarını tehlikeye sokmaktadır.
Örnek olarak sözlü taciz, işverenin işçiyi sürekli olarak azarlaması, küçük düşürmesi, tehdit etmesi ve hakaret etmesi şeklinde olabilir. Fiziksel tacizler ise işverenin işçiyi tutup sarsması, itmesi, tekme atması ya da beden temasında bulunması şeklinde olabilir. Bu durumlar, işyerinde çalışma ortamını olumsuz etkileyerek işçilerin sağlıklarını ve performanslarını tehdit eder.
Taciz durumlarının sonuçları oldukça ciddi olabilir. İşçiler strese girerek iş yerinde odaklanma sorunları yaşayabilirler. Aynı zamanda, sürekli olarak tacizlere maruz kalmak, işçilerin özgüvenini olumsuz etkileyerek işten ayrılma kararı almalarına sebep olabilir. Taciz edilen işçiler, ruh sağlığı açısından da risk altındadır.
Sözlü Taciz
İşverenlerin, işçilere sözlü tacizlerde bulunması iş hayatında oldukça yaygındır. İşçilere cinsel, ırksal, dini ya da diğer ayrımcı sözlü saldırılarda bulunulması, işçinin moralini ve çalışma motivasyonunu olumsuz yönde etkilemektedir. Sözlü taciz, bir işçinin sevinçlerini, hayallerini ve umutlarını yıkabilecek kadar etkilidir.
Sözlü taciz genellikle açık ve net şekilde ifade edilmese de, işçi duyduğunda rahatsız edici ve rahatsız edici olduğunu hisseder. İşveren tarafından yapılan sözlü tacizler, çalışanların işteki başarısını da azaltır. İşçi kendisini savunmasız hisseder ve iş yerindeki diğer çalışanlarla etkileşim kurmakta zorlanır.
Aynı zamanda, işçi taciz durumunda kendini ifade etmekte zorlanabilir. Tacize uğrayan işçi, kendisini güvensiz ve üzgün hisseder. İşyerinde kendini savunma mekanizmaları bulunmayan işçiler, işyerinde daha fazla baskı hisseder ve bu da işçinin iş kaybına yol açabilir.
İşverenler, işçilerin iş yaşamlarında haklarını koruyabilmek ve onları zararlı sözlü tacizlere maruz bırakmamak için gerekli önlemleri almak zorundadır. İşverenlerin işyerlerinde sözlü taciz söz konusu olduğunda işçilerin yanında olan tüm güçleriyle davranması ve sorunların üstesinden gelmesi gerekiyor.
Örnek Olaylar
İşyerinde sözlü taciz de sıkça karşılaşılan bir durumdur. Sözlü taciz, işverenin veya çalışma arkadaşlarının işçiye karşı ırk, cinsiyet, din, dil, siyasi görüş gibi unsurlar nedeniyle yaptığı aşağılama, küçük düşürme ya da cinsel içerikli şakalar vb. davranışları içerir. Bu tür tacizler işçilerin iş ortamında psikolojik baskı altında hissetmelerine ve iş verimleri düşmesine neden olabilir.
Bu konuda örnek olaylar her ne kadar üzücü olsa da, iş hukuku açısından işçilerin haklarının korunması için önemlidir. Örneğin, bir iş yerinde çalışan kadın işçi, işverenin sürekli olarak kendisine yakınlaşması, öpücükler vermesi, bronzlaşması için onu deniz kenarına gitmeye davet etmesi gibi sözlü tacizlere maruz kalmıştı. İşçi bu durumu üstlerine bildirmiş, ancak işveren hiçbir önlem almamıştı. Bu nedenle işçi, sendikaya başvurarak açtığı davayı kazanmış ve mağdur olduğu durumların tazminatını almıştı.
Benzer şekilde bir başka iş yerinde erkek işçilerin, işe yeni başlayan genç bir kadın işçiye cinsel içerikli şakalar yaptıkları ve onu iş ortamında sürekli taciz ettikleri görülmüştür. İşçi, sözlü tacize karşı zamanında müdahale etmeyen işverenin de yer aldığı bir mahkemede haklı bulunmuş ve işyerindeki tacizlere maruz kalmış olduğu sürenin ücretinin ödenmesine karar verilmişti.
Sonuçları
Sözlü taciz, işçilerin iş yerindeki yaşamını ve çalışma performansını olumsuz etkileyebilir. İşçinin motivasyonu düşebilir ve çalışma verimliliği azalabilir. Ayrıca, işçi stres ve kaygı yaşayabilir, işyerinde rahat edemeyebilir ve depresif bir ruh hali içinde olabilir. Sözlü taciz, işçinin özgüvenini azaltabilir, meslektaşlarıyla olan ilişkilerini bozabilir ve işyerindeki uyumu bozabilir. Bu nedenle, işverenlerin çalışanlara yönelik taciz olgusuna karşı sert önlemler alması gerekir. Bu önlemler, iş yerinde bir hoşgörü iklimi oluşturulmasını, çalışanların bilinçlendirilmesini ve çalışanlar arasındaki işbirliğini sağlayacak tedbirlerin alınmasını içermelidir.
Fiziksel Taciz
Fiziksel taciz, işverenin çalışanına fiziksel olarak saldırması ya da tehdit etmesi şeklinde gerçekleşir. İşverenler, fiziksel tacizle çalışanlarını sindirmeye çalışır, çalışanlarının özgüvenini kırmak ve belirli bir davranış biçimine uymaya zorlamak için bu yöntemi kullanırlar. Fiziksel taciz, işçinin iş yerindeki güvende hissetmesini engeller ve iş performansını düşürür. Bu durumda, işverenin yasaları ihlal ettiği söylenebilir ve işçi yasal haklarını kullanarak kendini koruyabilir. Örneğin, işçi işten ayrılma hakkına sahiptir ve işveren, işçiyi kovamama yükümlülüğü taşır. İşverenin, işçiye fiziksel taciz uygulama durumuyla karşı karşıya kalmaması en uygunudur ve önleme tedbirleri alması gerekmektedir.
Örnek Olaylar
İşverenlerin işçilere yönelik fiziksel tacizleri oldukça ciddi sonuçlara yol açabilmektedir. İşçilerin fiziksel güvenliğinin tehlikeye girmesi, psikolojik travmalara neden olmaktadır. İşte size bazı gerçek fiziksel taciz örnekleri:
- Bir işveren, iki çalışanın şakalaşmasını izledikten sonra, birini dudaklarından öpmek gibi cinsel taciz içerikli davranışlarda bulundu.
- Bir şirket müdürü, bir işçiyi boğazından tutarak ve duvara sıkıştırarak taciz etti.
- Bir işveren, işçinin bacaklarını açmak zorunda bırakarak yapılan bir iş denemesi sırasında bacaklarına dokunmaya çalıştı.
Bu gibi fiziksel taciz örnekleri, işverenlerin işçilere yönelik çirkin davranışlarını gözler önüne sermektedir. Bu tarz davranışlara maruz kalan işçiler, hukuki olarak haklarından yararlanarak işverenlerine karşı dava açabilirler.
Sonuçları
Fiziksel taciz, işçinin psikolojik ve fiziksel sağlığını etkileyen ciddi sonuçlar doğurabilir. Örneğin, işçinin işe gitme konusunda endişe duyması, işyerindeki verimliliğinin düşmesi, işten ayrılma kararı alma gibi sonuçlar ortaya çıkabilir. Fiziksel taciz, işçinin işyerindeki güvenliğini tehdit eder ve işçinin gelecekteki kariyerini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, işverenlerin işyerinde fiziksel tacizi önleme ve koruma tedbirleri alması gereklidir. İşçiler de işverenlerinin yapması gereken önlemlere dikkat çekmek için sendika veya iş mahkemelerine başvurabilirler. Bu sayede, işyerinde taciz ve şiddetin önlenmesi sağlanabilir ve işçiler korunabilirler.
Tacize Uğrayan İşçinin Hakları
Tacize uğrayan işçilerin korunması amacıyla iş hukuku kapsamında birçok hüküm yer almaktadır. İşverenin tacizleri karşısında işçilerin sahip olduğu haklar ise şu şekilde sıralanabilir:
- Taciz durumunda işten ayrılma hakkı
- İşçinin, işveren tarafından işten çıkarılamama hakkı
- Sendika ve iş mahkemelerine başvurma hakkı
Taciz durumunda işçilerin işleri ile ilgili olarak iş mahkemelerine başvurabilecekleri gibi, işveren tarafından uygulanan taciz nedeniyle maddi ve manevi tazminat davaları da açabilirler. Ayrıca, işverenin tacizlerine uğrayan işçilerin kendilerini koruma altına almaları için işverenin iş sağlığı ve güvenliği prosedürleri doğrultusunda şikayette bulunmaları, tacize uğradıklarına dair delilleri ve kanıtları toplamaları gerekmektedir.
İşverenin tacizleri karşısında ise işverenin yapması gerekenler arasında işyerinde tacizleri önleyecek tedbirleri almaları ve sorunun çözümü için işçiyle görüşmeler yapmaları yer almaktadır. İşveren, çalışanlarının psikolojik sağlıkları için olabildiğince özenli davranmalıdır.
İşten Ayrılma Hakkı
İşverenin tacizine uğrayan işçilerin sahip olduğu haklardan birisi işten ayrılma hakkıdır. İşveren, işçinin tacizden dolayı işten ayrılmasına engel olamaz ve böyle bir durumda işçiyi kovamaz. İşverenin, işçinin istifasını kabul etmesi gerekmektedir. Taciz durumunda işten ayrılma hakkı, işçiye sağlanan bir koruma tedbirdir. Tacize uğramış işçilerin, işten ayrılma hakkını kullanabilmeleri için öncelikle işverene açık ve yazılı bir şikayette bulunmaları gerekmektedir. İşten ayrılma kararı, işçinin tercihine bağlıdır ve işçi, istifa etmek yerine iş mahkemelerine başvurarak da haklarını arayabilir.
Sendika ve İş Mahkemelerine Başvurma Hakkı
İşçiler, işverenlerin tacizine maruz kalması durumunda sendika ve iş mahkemelerine başvurma hakkına sahip olabilirler. Taciz durumunda, işçilerin öncelikli olarak işverenlerine durumu bildirip, işverenin gerekli önlemleri almaması veya sorunu çözememesi durumunda, sendika ve iş mahkemelerine başvurma hakları bulunmaktadır. İş Mahkemeleri, iş kanunu kapsamında işçi-hakları ile ilgili konularda yetkili mahkemelerdir. İş Mahkemeleri, işverenlerin iş kanununa aykırı hareket ettiği durumlarda işçilere haklarını geri kazandırmak için kararlar verebilirler. Sendikalar ise işçilerin işverenlerle olan ilişkilerinde aracı görevi görür, mücadelelerin işçiler tarafından daha organize bir şekilde verilmesini sağlar ve işçilere hukuki olarak destek sağlar.
Taciz Durumunda İşverenin Yapması Gerekenler
İşverenlerin, işçilere yönelik taciz durumlarında atması gereken adımlar önemlidir. İşverenler, işyerinde taciz ve şiddetin önlenmesi için uygun önlem ve koruma tedbirleri almalıdır. İşverenler, işyerinde taciz yaşandığında bu durumu ciddiye almalı ve işyerinde çalışanların iş güvenliği ve sağlığından sorumlu olduğunu unutmamalıdır.
Taciz durumunda işverenin yapması gereken ilk adım şikayetçi kişiyle görüşmek ve durumu değerlendirmektir. İşveren, bu durumu ciddiye alarak sorunu çözmeli ve sorunun sürekli hale gelmesini önlemelidir. Ayrıca, işverenlerin işyerindeki taciz ve şiddet durumlarını önleyebilmek için çalışanlara eğitim vermesi de önemlidir.
Eğer işveren, işyerindeki taciz ve şiddet durumlarını ciddiye almazsa, işçi sendika veya iş mahkemesine başvurma hakkına sahiptir. Bu durumda işveren, kuruluşun vizyon ve misyonuyla uyumlu bir şekilde, çalışanların haklarına saygı göstererek bu tür durumların önüne geçmelidir.
Önleme ve Koruma Tedbirleri
İşverenlerin çalışanlarına yönelik tacizleri, işyerindeki çalışma ortamını olumsuz etkilemenin yanı sıra çalışanların psikolojisini de olumsuz etkiler. Bu nedenle işverenlerin, işyerinde taciz ve şiddetin önlenmesi için çeşitli önleme ve koruma tedbirleri almaları gerekmektedir. Bu tedbirler şunlardır:
- Çalışanlara yönelik taciz ve şiddeti yasal olarak yasaklamak ve işyerindeki herkesin bu yasağı bilmelerini sağlamak
- İşyerinde taciz ve şiddet için bir politika belirlemek ve bu politikayı tüm çalışanlara duyurmak
- Personel eğitimleri düzenlemek ve çalışanların taciz ve şiddet konusunda bilinçlenmelerini sağlamak
- İşyeri içinde acil durumlar için planlar hazırlamak, özellikle taciz ve şiddet durumlarında
- Raporlama ve şikayette bulunma sürecini kolaylaştıracak yöntemler belirlemek, çalışanların bu konuda rahatlıkla iletişime geçebilecekleri bir düzenleme yapmak
İşverenlerin bu gibi önleme ve koruma tedbirleri alarak, çalışanların işyerinde kendilerini güvenli hissetmelerini sağlamaları gerekmektedir. Bu durum hem çalışanların psikolojik sağlığı için hem de işyerinde verimlilik ve başarı için son derece önemlidir.
Sorunların Çözümü
İşverenin, işçiye yönelik taciz durumunda sorunu çözüme kavuşturması gerekmektedir. Bu doğrultuda, işveren tacize uğrayan işçinin şikayetini ciddiye almalı ve sorunu çözmek için gerekli adımları atmalıdır. İlk olarak, işveren sorunu doğru bir şekilde belirlemeli ve tacize uğrayan işçiyle iletişim kurmalıdır. İşveren, işçinin mağduriyetini gidermek için gereken tüm önlemleri almalı ve haklarını korumalıdır.
Eğer işveren çözüm üretemezse veya taciz durumu tekrarlanırsa, işçi sendika veya iş mahkemesine başvurabilir. Sendika, işçinin haklarını savunmak ve işverenle müzakere etmek için bir araçtır. İş mahkemesi ise, iş hukukunu yönetir ve işçinin haklarını korur.
İşveren, taciz durumunda işçiye yönelik ciddi önleme ve koruma tedbirleri almalıdır. Çalışma ortamında, işçilerin güvenliği sağlanmalı ve tacizci kişinin iş yerindeki faaliyetleri durdurulmalıdır. İşveren, işçinin sorununu çözüme kavuşturmak için adil ve etkili bir prosedür oluşturmalıdır. Böylece, işçinin mağduriyeti giderilirken işveren de iyi bir işveren olarak kalmış olur.
