Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu, adından da anlaşılacağı gibi, bir kişinin özgürlüğünü kısıtlayarak onu hapsetmek ya da kaçırmak gibi hukuksuz işlemler gerçekleştirmek anlamına gelir. Bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun 109. maddesinde tanımlanmaktadır. Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu, belirli unsurları taşımak zorundadır. Suçun işlenmesi için kişinin zorla tutulması, keyfi hareket edilmesi ya da kanunsuz bir şekilde tutuklanması gibi durumların mevcut olması gerekmektedir. Bu suçun cezası, en az 5 yıl hapis cezasından başlar.
TCK 109. Madde ve Tanımı
Türk Ceza Kanunu’nun 109. maddesi, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunu ele almaktadır. Bu maddeye göre, bir kişinin özgürlük hakkını engelleyen ve ona zorla hareket ettiren kişi, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunu işlemiş olur. Bu suçun cezası ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıdır.
Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunun tanımına baktığımızda, bir kişinin özgürlük hakkının ihlal edilmesi söz konusudur. Bu özgürlük ihlali zor kullanılarak veya keyfi hareketlerle yapılabilir. Suçun gerçekleşmesi için, kişinin fiziksel veya psikolojik olarak özgürlüğünden yoksun bırakılması gerekmektedir.
Zor kullanmak, kişinin iradesine karşı yapılan işlemleri içerir. Keyfi hareketler ise, kanuna aykırı şekilde yetki kullanmak veya resmi vazifesi gereği böyle bir işlem yapmak zorunda olan kişilerin, kanuna aykırı bir şekilde hareket etmesini ifade eder.
Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu, temel hak ve özgürlükleri koruyan yasa ve anayasaya aykırı bir davranıştır. Bu nedenle, bu suç işlendiği takdirde hukuki ve cezai yaptırımları vardır.
Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçunun Unsurları
Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu işleyen kişinin belirli unsurları taşıması gerekiyor. Öncelikle, zorlama unsuru varsa kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu oluşur. Zorlama, kişinin kendisine veya başkasına zarar vererek, baskı kurarak, korkutarak kişinin iradesine aykırı olarak hareket etmektir. Diğer bir unsur ise keyfi harekettir. Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu işleyen kişi, kendisine verilen yetkilerin ötesinde hareket ediyorsa bu suçun oluşmasına sebep olur. Kanunsuz tutuklama ise bir diğer unsurudur. Bu unsurda ise kişiyi hukuki hiçbir dayanağı olmadan tutuklayarak hürriyetinden yoksun bırakmak söz konusudur. Bu unsurların bulunması halinde kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu oluşur.
Zorlama
Zorlama unsuru, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu işlenirken en önemli unsurlardan biridir. Zorlama, kişinin hürriyetine engel olmak için şiddet veya tehdit kullanmak anlamına gelir. Suçu işleyen kişi, mağdura karşı şiddet uygulayarak onu zorla bir yere götürebilir veya tehditle hareket etmeye zorlayabilir. Zorlama unsuru varsa, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu daha ağır cezalarla karşı karşıya kalabilir. Bu nedenle, suçu işleyen kişiler, mağdur üzerinde herhangi bir baskı uygulamadan ya da onu zorlamadan hareket etmelidir.
Keyfi Hareket
Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu işlenirken keyfi hareketin ne anlama geldiği oldukça önemlidir. Keyfi hareket, hukuki bir dayanağı olmadan kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak anlamına gelir. Bu durumda suç işleyen kişi, kanuna uygun olmayan bir işlem yaparak kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmıştır. Keyfi hareketin sonucunda, mağdurun hakları ihlal edilir. Bunun yanı sıra, keyfi hareketin sonuçlarından biri de işkence ve kötü muamele gibi kötü durumların doğmasıdır.
Bu nedenle, keyfi hareket sonucunda kişiyi hürriyetinden yoksun bırakan suçlular ciddi şekilde cezalandırılır. Böylece, bu suçların önüne geçilir ve kişilerin hürriyeti korunmuş olur.
Kanunsuz Tutuklama
Kanunsuz tutuklama ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu birbirine benzer ancak farklı suç tipleridir. Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu, kişinin hürriyetine kısıtlayıcı bir eylem gerçekleştirilerek işlenirken kanunsuz tutuklama suçu, kişinin hürriyeti elinden alınarak işlenir.
Kanunsuz tutuklama suçu, yalnızca resmi yetkililer tarafından işlenebilir. Ancak, yasalara uygun bir şekilde tutuklanmış bir kişinin tutuklama işlemi sonrasında mahkeme tarafından serbest bırakılmaması durumunda kanunsuz tutuklama suçu işlenmiş olabilir.
Kanunsuz tutuklama suçu işlendiğinde, suç işleyen kişi hakkında cezai işlem başlatılır. Bu suç, TCK’nın 267. maddesi kapsamında yer almaktadır ve 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Cezası Nedir?
Türk Ceza Kanunu’nun 109. maddesinde belirtilen kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu, ciddi sonuçları olan bir suçtur. Bu suçu işleyenler, 3 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilirler. Ancak, ceza miktarı, kişinin kaç gün boyunca hürriyetinden yoksun bırakıldığına bağlı olarak artar veya azalır. Aynı zamanda, suçun işlenme şekli, suçun mağduruna verdiği zarar ve suçun işlenme amacı, cezanın belirlenmesinde etkilidir. Örneğin, işkence veya kötü muamele gibi cezalar, cezanın artmasına yol açabilir.
