İmar hukukunda yapılaşma sınırlamaları, inşa edilecek yapının arsa alanı, yoğunluğu, yüksekliği, kat adedi ve yerleşim yeri seçimi gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Yapının inşa edileceği arsanın imar durumuna göre çeşitli izinler alınması gerekmektedir. Bu izinler, imar planı ve yönetmeliklerde belirtilen sınırlamalar dahilinde verilmektedir.
Ayrıca, yapılaşmanın belirli sınırları vardır ve bu sınırlar da imar planlarına bağlıdır. Yapı yükseklikleri, bina yoğunluğu ve yerleşim yeri seçimi gibi faktörler, imar planlarına uygun olarak belirlenmektedir. Bölgenin imar planına uygunluğu da arsa seçimi için önemli bir ayrıntıdır.
- Yapının arsa payı ve yüzölçümü hesaplamaları,
- Yapılaşma yoğunluğu hesaplamaları,
- Güney cephe kuralı,
- İmar barışı kapsamında yapılması gereken kurallar,
- Trafik yükü hesaplamaları,
Bu faktörlere dikkat edilerek inşa edilen yapılar, çevreye uygun ve kaliteli yaşam alanları oluşturur.
Yapı Yüksekliği Sınırlamaları
Günümüzde imar hukukunda yapı yüksekliği, özellikle şehirlerdeki yapılaşmanın kontrol altında tutulması açısından büyük önem taşımaktadır. İmar planlarında belirlenen yapı yüksekliği sınırlamalarıyla, bölgenin çevresel dokusuna uygun yapılaşma sağlanması hedeflenmektedir. Bu nedenle yeni yapılacak yapıların imar planı ve yönetmeliklere uygun olması için yapı yükseklikleri belirli bir sınırda tutulmaktadır.
İmar planı ve yönetmelikler, yapı yükseklikleri konusunda belirli bir standart sunar. Genellikle yapı yüksekliği, betonarme yapılar için 9 metre, ahşap yapılar için 6 metre olarak belirlenir. Bölgenin yapı yoğunluğuna göre bu sınırlama değişebilir. Örneğin, şehir merkezlerindeki yapı yüksekliği sınırı daha fazla olabilirken, kırsal alanlarda daha düşük olabilir.
- Yapı yüksekliği sınırlamaları, yapılaşmanın kontrol altında tutulmasında büyük bir öneme sahiptir.
- İmar planı ve yönetmelikler belirlenirken yapı yüksekliği konusuna özel bir önem verilir.
- Bölgenin çevresel dokusuna uygun yapılaşma sağlanabilmesi için yapı yükseklikleri belirli bir sınırda tutulur.
Genellikle yapı yüksekliği, betonarme yapılar için 9 metre, ahşap yapılar için 6 metre olarak belirlenir. Ancak, bölgenin yapı yoğunluğuna, çevre koşullarına ve imar planına göre bu sınırlandırma değişebilir. Bu nedenle, yeni yapılacak binaların imar planı ve yönetmeliklere uygun olması için yapı yüksekliği sınırlandırması oldukça önemlidir.
Arsa Alanı ve Yerleşim Yeri Seçimi
Arsa alanı ve yerleşim yeri seçimi, yapılaşmanın önemli bir aşamasıdır. Bu aşama, bölgenin imar planına uygunluğunu, arsa seçimi için önemli bir kriterdir. Bölgesel bazda yapılan bu planlamalar, verilen yetkililer tarafından belirlenir ve uygulanır. Bu nedenle, arsa sahipleri bölgenin imar planına uygunluğu konusunda mutlaka yetkili makamlardan bilgi almalıdır. Ayrıca, arsa seçimi yapılırken de bölgenin altyapısı, ulaşım imkanları, su ve elektrik hizmeti, coğrafik yapı ve çevre faktörleri göz önünde bulundurulmalıdır. Tüm bu kriterler, yapılaşmanın kalitesi ve dayanıklılığı açısından oldukça önemlidir.
Arsa Payı ve Yüzölçümü
Arsa payı ve yüzölçümü, yapılaşmanın sınırlarının belirlenmesinde oldukça önemlidir. Arsa payı, arsanın imar parseli içindeki payını ifade eder. Yüzölçümü ise arsanın alanını ifade eder. Bu hesaplamalar yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Arsa payı hesaplamaları, imar parseli büyüklüğüne göre yapılır.
- Yüzölçümü, arsa hattının dış sınırlarından hesaplanır.
- Arsa payının hesaplanmasında, parseller arasında ortak duvarlar bulunması durumunda bu duvarların imar planında belirtilen kalınlığı dikkate alınır.
- Arsa payı hesabı için, parsellerdeki yapıların kendi paylarının çıkarılması gerekmektedir.
Bu hesaplamaların doğru yapılması, yapılaşma sınırlarının belirlenmesinde oldukça önemlidir. Ayrıca, arsa payı ve yüzölçümü hesaplamalarının yanlış yapılması, gelecekte ortaya çıkabilecek hukuki problemlere sebep olabilir. Bu nedenle, yapılaşma öncesinde alanında uzman danışmanlarla çalışmak faydalı olacaktır.
Bina Yoğunluğu Hesaplamaları
Bina yoğunluğu hesaplamaları, yapılaşma planlamasının önemli bir kısmını oluşturur. Bu hesaplamaların doğru bir şekilde yapılabilmesi için birkaç yöntem ve metot kullanılmaktadır. Bunların arasında “Kentsel Dönüşüm Hesaplamaları”, “Alan Kullanımı Hesaplamaları” ve “Alan Üzerine Yüklemeler Hesaplamaları” sayılabilir.
Kentsel dönüşüm hesaplamaları, bölgedeki mevcut yapıların yıkılıp, yerine yeni yapıların yapılması durumu için kullanılır. Alan kullanımı hesaplamalarıysa, bölgede bulunan arazilerin nasıl değerlendirileceğine karar verilmesinde yardımcı olur. Alan üzerine yüklemeler hesaplamaları ise, bölgedeki otopark, yeşil alan, alan kullanımı gibi unsurların hesaplanmasında kullanılır.
Bu yöntemler ve hesaplamalar, imar planına uygun bir yapılaşma için oldukça önemlidir. Doğru bir şekilde hesaplamaların yapılması, yapıların sınırlamalara uyacak şekilde inşa edilmesini sağlar. Böylece hem çevre düzenlemesi açısından hem de toplumsal yaşam kalitesi açısından katkı sağlar.
Güney Cephe Kuralı
İmar hukukunda yapılaşmanın sınırları arasında yer alan güney cephe kuralı, yeni yapılan yapıların güney cephesinde bulunan balkon, teras ve çıkmalara izin verilip verilmeyeceğini belirler. Bu kurala göre, zemin kattan itibaren en az 1.5 metre genişlikte balkon yapılabilir. Bununla birlikte, üst katlarda balkonlar 1 metre olarak belirlenmiştir. Ayrıca, teras ve çıkmaların oluşturacağı gölge, alt yapıdaki evlerin güneş almasını engelleyemeyeceği için bu yapılara izin verilmez.
İmar Barışı
İmar barışı uygulaması ile birlikte illegal olarak yapılmış binaların kayıt altına alınması hedefleniyor. Buna göre, imar barışı kapsamında bulunan binalar, belirlenen kurallara uygun hale getirilmek zorundadır. Bu kapsamda binaların kaçak olmayan kısımları için gerekli izinler alınmalı, kaçak kısımlar ise yıkılmalı ya da izin alınarak legal hale getirilmelidir.
Bina sahipleri, ilgili belediyelerin belirlediği süreler içerisinde, imar barışı kapsamında başvurularını yapmalıdır. Aksi takdirde, kaçak yapı durumunu korumaya devam edecektir ve yasal işlemlerle karşı karşıya kalınacaktır.
İmar barışı kapsamında düzenleme yapılacak binalar, belirlenen kurallara uygun olarak onarılmalı, izin alınmadan yeni yapılara başlanmamalıdır. Bu kurallara uyulması, hem yapının güvenliği hem de sürdürülebilir yapılaşma açısından son derece önemlidir.
İmar barışı kapsamında bulunan yapılar, belirlenen tarihlerde izinli hale getirilmezse, yıkımları gerçekleştirilir. Bu nedenle, bina sahiplerinin süreleri yakından takip ederek gerekli işlemleri yapmaları gerekmektedir.
Yoğunluk Hesaplamaları
Yoğunluk hesaplamaları, bölgenin imar planlarına uygun olarak yapılaşmanın ne kadar yoğun olabileceğini belirler.
Bu hesaplamalar, yerleşim yerlerinin nüfus yoğunluğuna ve bölgenin altyapı durumuna dayanır. Bu hesaplar, bina yoğunluğu, yeşil alan ve açık alanların miktarını belirler.
Yoğunluk hesaplamaları yapılırken mimarlar ve inşaat mühendisleri, bölgenin zemini, taşıma kapasitesi, ulaşım olanakları ve su temini gibi faktörleri de dikkate alırlar.
Hesaplamalar sonucunda, bölgenin yoğunluğuna göre yapılaşmanın sınırlandırılması ve bina yapımının kontrol altında tutulması hedeflenir. Bu sınırlamalar, bölgenin estetik görünümünü de korur.
Yoğunluk hesaplamaları, yapısal planlama ve inşaat yönetiminde önemli bir role sahip olduğundan, bu hesaplamaların mevzuata uygun olarak yapılması gerekmektedir.
Trafik Yükü Hesaplamaları
İmar hukukunda yapılaşma sınırlamaları arasında, yapıların trafiği nasıl etkileyeceği önemli bir faktördür. Yapılacak yeni binaların yol trafiğine olan etkisi hesaplanarak, trafik yükü belirlenir. Bu hesaplama, bölgenin günlük trafiği, araç yoğunluğu, güvenli standartlar ve diğer faktörler dikkate alınarak yapılır. Trafik yükü hesaplamaları sonucunda, yol genişletmesi yapılması veya alternatif çözümler bulunması gerektiği ortaya çıkabilir. Bu nedenle, imar planı ve yapılaşma projelerinde trafik yükü hesaplamaları önemli bir rol oynamaktadır.
Bölgenin Yapı Yoğunluğuna Göre Belirlenen Kat Adedi
Bir bölgedeki toplam yapılaşma yoğunluğu, o bölgedeki arsa alanına ve imar planına bağlı olarak belirlenir. Bu nedenle, yeni yapıların kat adedi, bölgenin yoğunluğuna uygun olarak belirlenmelidir. Bölgede belirlenen imar planına göre, bir arsaya kaç kat inşa edilebileceği belirtilir. Planlar, bölgenin yapısına uygun olacak şekilde hazırlanır. Başka bir deyişle, yüksek binaların inşa edilmesine izin verilmeyen bölgelerde, düşük katlı binalar inşa edilir. İmar planını inceleyerek, belirli bir yerde kaç katın kabul edilebilir olduğunu öğrenebilirsiniz.