İş hayatında zorbalık, maalesef sıkça karşılaşılan bir sorundur. İşverenlerin işçiler üzerinde mobbing, taciz veya tehdit gibi davranışları, işçinin iş güvenliğini tehdit etmektedir. İş Kanunu’nda ise işçilerin bu tür eylemlere karşı işverenleriyle mücadele edebilmeleri için yasal hakları bulunmaktadır.
Bu haklar arasında işten çıkartılma yasağı, tazminat hakkı ve hukuki yollara başvurma hakkı sayılabilir. İşverenlerin de zorbalık eylemlerini önleme ve engelleme sorumluluğu bulunmaktadır. İşverenler, işyeri iklimini düzeltmek, işçi eğitimleri vermek ve tutum ve davranışlarını denetlemek gibi önleyici tedbirler alarak zorbalık eylemlerini önlenebilirler.
İş hukukunda zorbalık eylemlerine karşı işçilerin hakları ve işverenlerin sorumlulukları hakkında daha detaylı bilgi almak ve bu konuda hukuki destek almak için iş mahkemelerinden veya hukuk danışmanlarından yardım alınması önerilir.
Zorbalık Eylemleri ve İş Kanunu
İş Kanunu, işçilere karşı yapılan zorbalık eylemlerini tanımlamaktadır. Zorbalık eylemleri işveren ve işçi arasındaki ilişkide felaketle sonuçlanabilecek bir etki doğurabilir. İş Kanunu işverenlerin işçilere karşı herhangi bir zorbalık eyleminde bulunmamaları gerektiğini belirtmektedir. Zorbalık eylemleri herhangi bir fiziksel veya psikolojik zararlara neden olabilir. Bu nedenle, iş kanunu işverenleri işçilerin güvenliği konusunda sorumlu tutmaktadır. İşçiler, işveren tarafından yapılan herhangi bir zorbalık eylemine karşı yasal haklarına başvurarak kendilerini koruma altına alabilirler.
Zorbalık Eylemlerine Karşı İşçinin Yasal Hakları
İşverenlerin işçilere karşı uyguladığı zorbalık eylemleri, işçilerin ruh ve beden sağlığına zarar verebilecek ciddi sonuçlara yol açabilir. Ancak, işçiler, işverenin zorbalık eylemleri karşısında sessiz kalmak zorunda değillerdir. İşçiler, işverenin zorbalık eylemlerine karşı çeşitli yasal yollara başvurabilirler.
İşçiler, öncelikle işverenin üst yönetime veya İş Sağlığı ve Güvenliği Kurumu’na şikayette bulunabilirler. Ayrıca, işyerindeki iş mahkemesine başvurarak zorbalık eylemlerinin durdurulmasını talep edebilirler.
Eğer işverenin zorbalık eylemleri sonucu işçinin çalışma şartları ciddi şekilde bozulmuşsa, işçi haklı bir nedenle işten çıktığında kıdem tazminatı alma hakkı da vardır. Zorbalık eylemleri nedeniyle işçi, maddi ve manevi zararlara uğradıysa, yasal olarak tazminat talep edebilir.
Bununla birlikte, işçilerin bilmesi gereken önemli bir faktör de, haklarını kaybettirmeden önce belgeler toplamalarıdır. İşverenin zorbalık eylemlerini tespit etmek için çeşitli kanıtlar toplamak, iş mahkemesinde davalarının sonucunda daha fazla güçlü pozisyonda olmalarını sağlayacaktır.
İhbar Ve İşten Çıkarma Yasağı
İşçiler, işverenlerin zorbalık eylemlerine maruz kaldıklarında işveren tarafından işten çıkarılamazlar. Bu durum, işverenin iş kanunlarına uygun davranma yükümlülüğünün bir sonucudur. İhbar ve işten çıkarma yasağı, işçinin işveren tarafından mobbing, taciz veya tehdit gibi zorbalık eylemlerine maruz kaldığı durumlarda işverene başvurarak şikayette bulunmasını sağlamaktadır. İşverenin bir üst yönetime şikayet edilmesi durumunda işveren, işçiye karşı işçinin haklarının ve güvenliği sağlanana kadar işten çıkaramaz. Bu yasağa uymayan işverenler hukuki sorumlulukla karşı karşıya kalabilirler.
Tazminat Hakkı
Türk iş hukukunda işçilerin, işverenlerin zorbalık eylemlerine karşı hakları bulunmaktadır. İşverenin işçiye karşı hakaret, aşağılama, tehdit, taciz, sözlü veya fiziksel saldırı gibi zorbalık eylemleri işçinin manevi veya maddi zararına yol açabilir. İşçinin uğradığı zararlar nedeniyle tazminat talep etme hakkı da Türk iş hukukunda mevcuttur.
İş Kanunu’nun 24. maddesi işçinin işveren tarafından kötü muamele veya zorbalık eylemlerine maruz kaldığı durumlarda işçinin iş sözleşmesini kanunen haklı bir sebep olmaksızın fesih edebileceğini belirtmektedir. Ayrıca, işçi işverene karşı açacağı tazminat davasında maddi ve manevi zararlarının tazmin edilmesini talep edebilir.
İşçilerin tazminat hakkı, işveren tarafından uygulanan zorbalık eylemlerine maruz kalan işçilerin yaşadıkları maddi ve manevi zararların tazminini talep etme hakkını tanır. Bu zararlar arasında tıbbi masraflar, tedavi ücretleri, iş gücü kaybı ve diğer ekonomik zararlar yer alabilir. İş hukukunda işçinin uğradığı zararları tazmin etme hakkı oldukça önemlidir ve işçilerin çalışma yaşamlarının korunması açısından büyük önem taşır.
Zorbalık Eylemleri Konusunda İşverenin Sorumluluğu
İşverenlerin, işyerlerinde zorbalık eylemlerinin oluşmasını engellemek ve çalışanların zarar görmesini önlemekle yükümlü oldukları bilinmektedir. Bu nedenle işverenler, işyerinde çalışanların birbirlerine karşı uyguladığı taciz, mobbing, ayrımcılık veya şiddet gibi eylemlerin önüne geçmek için uygun tedbirleri almak zorundadır.
Yasaların doğru bir biçimde uygulanabilmesi için işverenler, işyerlerinde disiplin prosedürleri oluşturmalı ve çalışanlarını bu yönergelere uymaları konusunda eğitmelidir. İşverenler, çalışanlarının birbirlerine veya işverenlerine karşı yaptıkları zorbalık eylemlerini tespit etmeleri durumunda ise gerekli yaptırımları uygulamak zorundadır.
İşverenlerin bu görevlerini yerine getirmediği takdirde, işçilerin yasal yollarla haklarını aramaları mümkündür. İşverenler, işyerindeki zorbalık eylemlerini önlemek için gerekli tedbirleri almadıkları takdirde, cezai ve idari yaptırımlara maruz kalabilirler.
Bu nedenle, işverenlerin, işyerindeki zorbalık eylemlerinin önlenmesi konusunda sorumluluğu büyüktür ve etkili tedbirler alarak çalışanlarının güvenliğini ve refahını sağlamak zorundadırlar.
Önleyici Tedbirler
Zorbalık eylemlerine karşı mücadele etmek için işverenlerin alabileceği önleyici tedbirler bulunmaktadır. İşverenler işyerlerinde olumlu bir iklim oluşturmak, işçi eğitimi vermek, tutum ve davranışlarını belirlemek gibi önlemler alabilirler. İşyerindeki iletişim kanallarının açık tutulması, işveren ve işçiler arasında sürekli iletişim kurulması, çalışanların karşılıklı saygı ve sevgi içerisinde bir arada olmaları işyerindeki zorbalık eylemlerinin önlenmesinde oldukça etkili bir yöntemdir.
Ayrıca işverenler, işyerinde uygulanacak kuralların yazılı olarak belirlenmesi ve çalışanların bu kurallara uyması konusunda bilgilendirilmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra işverenler, işçilerin iş saatleri içerisinde sosyal medya gibi platformlarda belirli konular hakkında tartışmalar yapmalarını da önleyici bir tedbir olarak düşünebilirler.
- Olumlu bir işyeri iklimi oluşturmak
- İşçi eğitimi vermek
- Tutum ve davranışları belirlemek
- İletişim kanallarını açık tutmak
- İşyerinde uygulanacak kuralları yazılı olarak belirlemek ve bu konuda çalışanları bilgilendirmek
- İş saatleri içerisinde sosyal medya gibi platformlarda belirli konular hakkında tartışmalar yapılmasını engellemek
İşverenler bu önleyici tedbirleri alarak işyerindeki zorbalık eylemlerini engelleyebilirler ve bu sayede hem işverenlerin hem de işçilerin daha neşeli bir çalışma ortamı oluşturmasına yardımcı olabilirler.
İşverenlerin İş Hukukuna Uygun Davranma Yükümlülüğü
İşverenlerin iş hukukuna uygun davranma yükümlülüğü çerçevesinde, işçilere eşit davranmak, insan haklarına saygılı olmak, güvenli bir çalışma ortamı sağlamak, iş kanunlarında yer alan çalışma saatine ve ücretine uygun davranmak gibi birçok sorumluluğu yerine getirmeleri gerekmektedir. İşverenin bu davranışlarını denetleme hakkı ise işçilerin sahip olduğu önemli bir hak olarak karşımıza çıkmaktadır.
İşverenlerin iş hukukuyla uyumlu bir şekilde hareket etmeleri, işçilerin haklarını korumak adına büyük önem taşımaktadır. İşverenlerin çeşitli nedenlerle işçileri zorbalık eylemlerine maruz bırakması durumunda, işçilerin uygun mercilere başvurarak haklarını aramaları gerekmektedir.
Bunun yanı sıra, işverenlerin iş hukukuna uygun davranma yükümlülüğüne uyduklarını işyerindeki durumları gözlemleyerek, belirli aralıklarla işçilerin performanslarını değerlendirmeleri ve gerektiğinde eğitimler vererek iş düzeninin sağlanmasını sağlamaları da önemlidir.
