Evlâtlık edinme, miras hukuku açısından da önemli bir konudur. Evlâtlık edinen kişi, kanuni mirasçılar arasında yer alıp almayacağına ilişkin birçok soru gündeme gelebilir. Bu nedenle evlâtlık edinmenin yasal prosedürlerini ve mirasa etkisini iyi bilmek gerekmektedir.
Evlâtlık edinme işlemi, belirli yasal şartlar ve prosedürler ile yürütülmektedir. Resmi makamlar vasıtasıyla gerçekleştirilen bu süreçte, evlâtlık edinen kişi de belirli haklara sahip olmaktadır. Ancak, evlâtlık edinen kişinin kanuni mirasçılar arasında yer alıp almaması farklı düzenlemelere tabi olmaktadır. Miras hukuku açısından evlâtlık edinmenin yaratacağı sonuçlar da farklılık göstermektedir.
Bu nedenle, evlâtlık edinme işlemi öncesinde yasal prosedürlerin iyi bilinmesi ve miras hukuku açısından olası sonuçların göz önünde bulundurulması son derece önemlidir.
Evlâtlık Edinme Süreci
Evlâtlık edinme süreci, yasal prosedürleri içeren bir süreçtir. İlk olarak talep eden kişiler, evlâtlık edinme amaçlarına uygun olarak bir kamu kurumundaki evlâtlık edinme bürosuna başvururlar. Başvurudan sonra, sosyal ve psikolojik faktörlerin değerlendirildiği bir süreç başlar. Bu süreçte yetkili makamlar, talepte bulunan aile hakkında ayrıntılı bir inceleme yaparlar. Daha sonra, evlâtlık edinme sürecine başlamak isteyen kişiler, kanunen belirlenmiş şartları yerine getirirler. Bunun ardından, mahkeme tarafından verilen kararla evlâtlık edinme işlemi tamamlanır. Yasal prosedürlerin yerine getirilmesi zorunludur çünkü evlâtlık edinme işlemi, hem çocukların hem de evlâtlık edinen kişilerin hak ve yararlarını korumayı amaçlar.
Yetkili Makamlar
Evlâtlık edinme işlemi yasal bir işlem olduğu için, belirli resmi makamlardan izin alınması gerekmektedir. Türkiye’de evlâtlık edinme işlemi, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı il müdürlükleri tarafından yürütülmektedir. Bu il müdürlükleri, başvuruları kabul ederek evlâtlık edinme sürecini başlatır ve ailenin yasal yetkili temsilcisini belirler. Ayrıca, evlâtlık edinme işleminde yabancı uyruklu ailelerin işlemleri, Vatandaşlık ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
Evlâtlık Edinme Şartları
Evlâtlık edinme işleminin yapılabilmesi için belirli şartların sağlanması gerekir. Bu şartlar şu şekildedir:
- En az 30 yaşında olmak
- Evlâtlık edinilecek kişiden en az 18 yaş büyük olmak
- Evlâtlık edinme isteğinin resmî makamlara bildirilmesi
- Evlâtlık edinme işleminin, çocuğun menfaatine uygun olması
- Maddi durumun evlâtlık edinecek kişinin çocuğunun bakımını sağlayabilecek düzeyde olması
- Evlâtlık edinme işleminin, evlâtlık edinecek kişinin ve evlâtlık edinilecek çocuğun rızası ile gerçekleştirilmesi
Bunlardan herhangi birinin eksik olması durumunda, evlâtlık edinme işlemi gerçekleştirilemez.
Evlâtlık Edinmenin Mirasa Etkisi
Evlâtlık edinmenin mirasa etkisi, evlâtlık edinmenin gerçekleştiği tarihten itibaren, evlât edinenin kanuni mirasçı olarak kabul edildiği anlamına gelir. Yani evlât edinmek, evlât edinenin miras hukukundaki yerini değiştirir. Evlât edinen kişi kanuni mirasçı kabul edilir ancak bu durum biyolojik çocuğun haklarının kaybolması anlamına gelmez. Kanuni mirasçı olma konusunda bir öncelikleri yoktur ve diğer mirasçılarla eşit haklara sahiptirler. Ancak evlât edinmenin mirasa etkisi, evlât edinilenin kanuni mirasçılık hakkına sahip olup olmadığına göre değişebilir. Eğer evlât edinilen zaten kanuni mirasçı olarak belirlenmiş ise, evlât edinme miras hukuku üzerinde herhangi bir etki yaratmaz.
Kanuni Mirasçılar
Evlât edinme işlemi sırasında edinilen evlât kanuni mirasçı olarak kabul edilir. Ancak, evlât edinme işlemi gerçekleşmeden önce doğumla kişiye bağımlı bir evlâdın varlığı söz konusuysa, evlat edinmenin tarafların rızası ile ya da mahkeme kararı ile gerçekleştirilmesi durumunda kanuni mirasçılık hakkı ortadan kalkar. Yine de, evlât edinme sürecinden sonra doğacak biyolojik çocuk kanuni mirasçı olarak kabul edilir ve evlât edinilen kişi, biyolojik çocukla beraber kanuni mirasçı olur.
Evlâtlık Edinmenin Miras Payı
Evlâtlık edinmenin miras payı, evlât edinmenin biyolojik aileleriyle olan miras payı arasındaki farka göre belirlenir. Her ülkenin kanunlarına göre belirlenen oranlar, ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Türkiye’de, evlâtlık edinen kişi, evlatlık edindikleri kişinin biyolojik aileleri tarafından miras payından vazgeçilmemesi durumunda en çok ¼ oranında miras alabilir. Ancak evlât edinilen kişi miras payından vazgeçilmesi durumunda, bu oran daha fazla olabilir. Miras payı alımı, evlâtlık edinme işleminin resmi olarak gerçekleşmesinden sonra gerçekleşir ve evlât edinen kişinin miras payı alma hakkı, diğer mirasçıların payını etkilemez.
Miras Hukukunda Evlâtlık Edinenle Kanuni Mirasçı Arasındaki Fark
Evlâtlık edinen kişi ve kanuni mirasçı arasında miras hukuku açısından bazı farklılıklar vardır. Kanuni mirasçı, genellikle ölen kişinin mirasçısıdır ve yasal olarak miras bırakılan mal varlığının belli bir oranını devralır. Ancak, evlâtlık edinen kişi biyolojik akrabalık bağı olmadığı için kanuni mirasçı olarak miras alması mümkün değildir. Bununla birlikte, evlâtlık edinen kişi de bir miras bırakanın varlığından haberdar ise, yasal olarak varisi olabilme hakkına sahiptir. Bunun yanı sıra, evlâtlık edinen kişinin biyolojik akrabaları, evlâtlık edinme sürecinde yasal haklarından feragat ederek, miras hukuku açısından evlâtlık edinenin haklarını ve sorumluluklarını kabul edebilirler.
Mirasın Bölüşümü
Mirasın bölüşümü, kanuni mirasçı olan kişiler için yasal prosedürlere uygun bir şekilde gerçekleştirilir. Muvaffakiyetle evlâtlık edinmiş kişiler de kanuni mirasçılar arasında yer alacakları için mirasın bölüşümünden etkileneceklerdir. Mirasın bölüşümü, kanuni mirasçı olan ve evlâtlık edinen kişiler arasında yer alan farklılıklara göre yapılır. Kanuni mirasçılara resmî şekilde belirli oranlarda miras kalanları bölüştürülürken, evlâtlık edinen kişinin alacağı miras oranı bu süreçte değişebilir. Mirasın bölüşümü detaylarına hakim olmak ve doğru bir şekilde gerçekleştirmek için bir avukatın destek alınması tavsiye edilir.
Miras Hukukuna İtiraz Süreci
Miras hukukuna itiraz süreci, evlâtlık edinen veya kanuni mirasçı olan bir kişinin birtakım nedenlerle miras dağıtımına itiraz etmesiyle başlar. İtiraz nedenleri arasında, eksik miras payı, haksızlıklar veya mirasın yanlış kişilere dağıtılması yer alabilir. İtiraz süreci genellikle mahkemede yapılır ve mirasın doğru şekilde dağıtılabilmesi için avukatlarla çalışılması önerilir. Mahkeme, itirazı inceledikten sonra kararını verir ve mirasın doğru şekilde dağıtılmasını sağlar. Ancak, itiraz süreci genellikle uzun ve pahalı olabilir, bu nedenle itiraz öncesi detaylı bir araştırma yapmanız önerilir. Miras hukukuna itiraz konusunda daha fazla bilgi almak için yetkili bir avukatla konuşabilirsiniz.
