İdari sözleşmelerde taraflar arasında yapılan anlaşmaların geçerliliği, tarafların hak ve yükümlülükleri, sözleşmenin feshi ve sona ermesi gibi konular, idari hukukun ilgilendiği alanlardır. Taraflar arasında anlaşmazlık çıkması durumunda ise itiraz yoluyla çözüme kavuşturulur. İdari sözleşmelerde yapılan itirazlar, idari ve adli olmak üzere iki farklı yolla çözüme kavuşturulabilir. İdari itirazda, idare tarafından yapılan işleme karşı açılan itiraz yoluna başvurulurken, adli itirazda ise mahkemelerde dava açılır. İdari sözleşmede itiraz ve inceleme konularının detaylı bir şekilde ele alındığı idare hukuku, idari işlemler ve kamusal hizmet sözleşmelerinde de sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.
İtirazın Tanımı ve Kapsamı
İdari sözleşmelerde itiraz, taraflardan birinin sözleşme hükümlerine uymama durumunda yapılır. Sözleşmenin amaçlarına uygun olarak yerine getirilmesi gereken yükümlülükler, tarafların uyması gerektiği kurallar ve prosedürler, itirazın konusu olabilecek hususlardandır. İtiraz edilen konular arasında, tarafların yükümlülüklerine ilişkin sözleşme hükümlerinin uygulanması, sözleşmenin bozulması ve sözleşmenin feshi yer alabilir.
İtiraz, idari sözleşmede tarafların her biri tarafından yapılabilir. Haklı bir neden olduğunda veya sözleşme hükümlerinin açıkça ihlal edilmesi durumunda, itiraz eden taraf, sözleşmenin amacını ve yükümlülüklerini yerine getirmek için kullanılan eski yöntemlerin ötesinde bir hakka sahip olabilir.
İtiraz süreci, taraflar arasında uzlaşma sağlanamaması halinde başlatılır. Taraflardan biri, diğer tarafın yükümlülüklerini yerine getirmediği veya sözleşme hükümlerinin ihlal edildiği konusunda itiraz eder ve itiraz edilen tarafın yanıt vermesi istenir. Taraflar arasında itiraz konusunda uzlaşma sağlanamazsa, yargı yolu kullanılabilir.
İtiraz Usulleri
İdari sözleşmede itiraz etmek isteyen taraf, öncelikle idari itiraza başvurmalıdır. İdari itiraz, başvurulan idarenin kendi içinde inceleme yapmasıdır. İdari itiraz sonucunda da istek reddedilebilir veya kabul edilebilir. Ancak eğer idari itiraz da sonuç alınamazsa, o zaman kanun yolu olarak idari yargıya başvurmak da mümkündür. İdari yargıda yapılan işlemler tümüyle bilirkişilere, raporlara ve uzman görüşlerine dayanır. Adli itiraz da ise talep edilen itiraz, idari ya da adli yargıda bir üst merciye taşınır. Itiraz edilebilecek konular arasında idari işlemler, idari sözleşmeler ve kamusal hizmet sözleşmeleri yer alır.
İdari İtiraz
İdari sözleşmelerde, sözleşmenin kurulması veya yürütülmesi aşamasında ortaya çıkan sorunlarda, taraflardan birinin bu konuda faktöre olan itiraz hakkı bulunmaktadır. Bu itiraz idari itiraz olarak adlandırılmaktadır. İdari sözleşmede idari itiraz usulleri belirtilmiş olup, itiraz etmeden önce usullere uygun bir şekilde hareket edilmesi gerekmektedir. Usullere uygun olarak yapılan idari itirazlar incelenir ve sonuçlandırılır.
İdari itiraz usulleri belirtilmiş olmasına rağmen, herhangi bir itirazda bulunmadan önce itiraza konu olan olayın açık ve net bir biçimde belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, itirazın geçerli ve hukuki dayanaklarının bulunması da önemlidir. İdari itiraz üzerine bir karar verilirken, itirazın gerekçeleri ve doğruluğu da dikkate alınmaktadır.
Bir idari itirazda öncelikle, itirazın ilgili idari makama yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. İdari makam daha sonra itiraz konusu olaya ilişkin belgeleri ve diğer kayıtları gözden geçirmekte ve değerlendirmektedir. İdari makam tarafından verilen karar, yazılı olarak açıklanarak adrese tebliğ edilmektedir. Karara itiraz etmek isteyen taraf, belirli bir süre zarfında idari yargıya başvurarak konuyu mahkemede görüştürebilmektedir.
İdari itiraz usullerine uygun bir şekilde yapılan itirazlar, daha hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmektedir. Bu nedenle, itiraz söz konusu olduğunda, ilgili usullere uyulması önemlidir.
Kanun Yolu
İdari Sözleşmede İtiraz Üzerine İnceleme
İdare Hukuku’nda İdari Sözleşmede İtiraz ve İnceleme konuları ele alınmaktadır. İtirazın kapsamı ve tanımları açıklanarak, idari sözleşmede itiraz usulleri ve yargı yolu hakkında bilgi verilir. İtirazın kanun yolu olarak hangi yolların kullanılabileceği açıklanmaktadır.
İtiraz edebileceğiniz konuların başında, ihale, rayiç, bedel tespitleri ve kamu hizmetlerinin kullanımı gelir. Kanun yolu olarak; idari merciler, ombudsman, yada idari yargı yolu kullanılabilecektir. İdari mercilerde apelasyon yoluyla başvuruda bulunabilir ya da idarenin verdiği kararı iptal edebilecek bir birimin varlığı durumunda buraya itiraz edebilirsiniz. Ombudsman ise, şikayetçi kişinin mağduriyetini sona erdirmek adına elinden geleni yapar.
Ayrıca, idari işlemler ve idari sözleşmeler açısından itirazın nasıl yapılacağı, kamusal hizmet sözleşmelerinde itiraz hakkı ve usullerine de değinilmektedir. Hangi durumlarda itiraz edilebileceği ve hangi konuların itiraza konu olabileceği açıklanır. Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda, itiraz hakkınızı kullanırken hangi yolları takip ettiğiniz oldukça önemlidir.
İdarî Yargı Yolu
İdari sözleşmelerde itiraz süreci, idari yargı yolu ile takip edilebilir. İdari yargıyı kullanmak isteyen kişiler, itirazın süresi içinde idari yargı merciine başvurarak bir dava açabilirler. Bu süre genellikle 60 gün olarak belirlenmiştir. İdari yargı yolu, idare tarafından düzenlenen sözleşmenin güncellik ve geçerlilik durumunun yeniden incelenmesi için açılabilir. Bu sürecin sonucunda, idare sözleşmeyi yeniden gözden geçirebilir veya sözleşmenin geçerliliğini koruyabilir. Ancak, gerektiğinde, kararın temyizi için üst derece mahkemelere hukuki temyiz yolu açık kalır.
Adli İtiraz
İdari sözleşmelere karşı yapılan itirazlar idari itiraz ve adli itiraz şeklinde ikiye ayrılır. Adli itiraz, idari kararların hak kayıplarına yol açması durumunda yapılan itirazdır. Adli itiraz yolu genellikle maddi hatalar, usulsüzlükler, hukuka aykırılıklar ya da idari işlemlerin hukuka uygunluğuna ilişkin yargılama yapılması gerektiği durumlarda kullanılır. Adli itiraz, idari işlemin ilgili olduğu mahkemeye yapılır ve hukuk mahkemelerinde incelenir. Adli itiraz dilekçesi, idari işlemin dayandığı belge, karar ve diğer belgelerle birlikte mahkemeye sunulur. Bu itiraz yolu, idari işlemi geri alamaz, ancak idarenin uymak zorunda olduğu hukuki sınırları belirlemek adına son derece önemli bir yoldur.
İtiraz Edilebilecek Konular
İdari sözleşmede itiraz edilebilecek konular, idarenin hukuka aykırı bir işlem veya eylemi gerçekleştirdiği hallerde söz konusu olabilir. Örneğin, idarenin vermiş olduğu bir kararın hukuka aykırı ya da keyfi olduğu düşünüldüğünde itiraz edilebilir. Ayrıca, idare tarafından yapılan müeyyidelerde hukuka aykırılık söz konusuysa itiraz edilebilir.
Bunun yanında, kamu hizmetlerinden yararlanmaya yönelik idari sözleşmelerde de itiraz hakkı bulunmaktadır. Örneğin, bir kamu hizmeti sunucusu ile yapılan sözleşmeyle ilgili sorunlar yaşandığında itiraz edilebilir.
İtiraz edilebilecek konular arasında, idarenin vermiş olduğu kararların içeriği, idari işlemler, idari sözleşmeler, kamu hizmeti sunucusunun fiili işlemleri gibi çeşitli durumlar yer almaktadır.
Bu konuların dışında, idari sözleşmelere dayanarak yapılan işlemler de itiraz konusu olabilmektedir. Ancak, itirazın kabul edilebilmesi için sözleşme şartlarının ihlal edilmiş olması gerekmektedir.
- İdari kararların içeriği
- İdari işlemler
- İdari sözleşmeler
- Kamu hizmeti sunucusunun fiili işlemleri
- İdari sözleşmelere dayalı işlemler
İdari İşlemler ve İdari Sözleşmeler
İdari işlemler ve idari sözleşmeler, idare hukukunda itiraz edilebilecek konular arasındadır. İdari işlem, idarenin bir hak veya yükümlülük doğuran kararıdır. İdari sözleşme ise, idarenin bir gerçek veya tüzel kişiyle yaptığı sözleşmedir. İdari işlemler ve idari sözleşmelerden kaynaklı uyuşmazlıklarda, itiraz hakkı kullanılabilir. İtiraz, söz konusu işlemin veya sözleşmenin içeriği ve geçerliliği hakkında inceleme yapılması talebidir. İtirazın idari işlemler ve idari sözleşmeler açısından nasıl yapılacağı hususunda, idare hukuku uzmanlarına danışmak gerekmektedir.
Kamusal Hizmet Sözleşmeleri
Kamusal hizmetler, devlet tarafından yürütülen önemli hizmetlerdir ve bu hizmetlerle ilgili sözleşmeler kamuoyunun dikkatini çeker. Bu nedenle, bu sözleşmelerin uygulanmasında oluşabilecek herhangi bir hukuki sorunda, bireylerin itiraz hakkı vardır. Kamusal hizmet sözleşmelerinde itiraz hakkı, uyuşmazlıkların çözümü için önemlidir ve bu hakkın kullanılmasına ilişkin usuller kanunlarla belirlenmiştir. Hukuki problemle karşı karşıya kalan kişiler, itirazlarını yazılı olarak veya usule uygun başka bir şekilde ilgili makamlara sunarak sorunlarını çözebilirler.
Bu sözleşmelerde itiraz öncelikle, anlaşmazlıkla ilgili kararı alan kamu tüzel kişilerine yönelik olmalıdır. Komisyonlar vb. başka tüzel kişilere itiraz edilemez. Kamusal hizmet sözleşmelerinde itiraz hakkı doğru kullanılmalıdır, çünkü yanlış bir itiraz itiraz sahibine kötü sonuçlar doğurabilir. Doğru bir itirazın yapılabilmesi için, itiraz sahibinin hukuki konular hakkında bilgi sahibi olması ve konuyla ilgili yeterli delil sunması gerekmektedir. Bu nedenle, itiraz hakkının kullanılması önemli ancak hassas bir konudur.
- Kamusal hizmetler konusunda daha fazla bilgi edinmek isterseniz
- Kamu tüzel kişileri hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz
- İtiraz hakkı ile ilgili mevzuata göz atmak isterseniz
