Türkiye’de mülk sahibi olan herkes, yapılaşmaya ilişkin “imar hakkı”na sahiptir. İmar hakkı, bir taşınmazın nasıl kullanılabileceğini belirleyen ve yapılaşmaya açık olup olmadığını gösteren önemli bir haktır. İmar haklarının devri, bir taşınmazın imar planında belirtilen yapı parsellerine bölünebilmesi ve farklı kişilere satılabilebilmesi anlamına gelir. İmar haklarının satışı için tapu sicilinde kayıt tescilinin yapılması gerekir. İmar hukukunda belli başlı imar hakları bulunmaktadır ve bunların bazıları devredilemez niteliktedir. İmar haklarının korunması için çeşitli hukuki yollar mevcuttur. İmar hakları, taşınmazların yapılaşma durumunu ve kullanımını belirleyen önemli haklardır. Bu hakların devri ve satışı hukuki süreçleri barındırmaktadır.
İmar Hakkı Nedir?
İmar hakkı, bir taşınmazın yapılaşmaya açık olup olmadığını ve nasıl kullanılabileceğini belirleyen önemli bir haktır. Bu hakkın doğru kullanılması, taşınmazın geleceği açısından büyük önem taşır. İmar hakkı, planlama ve imar kanunlarına göre belirlenir. Bir taşınmazın imar hakkı, o taşınmazın ne amaçla kullanılabileceğini ve kaç katlı yapılara izin verildiğini belirler. İmar hakkı ayrıca taşınmazın değerini de belirleyen bir faktördür. İmar hakkının başka biri tarafından kullanılması, taşınmazın gelecekteki değerini etkileyebilir. Bu nedenle, imar hakkının doğru kullanılması ve korunması, taşınmaz sahibi için büyük önem taşır.
İmar Haklarının Devri
İmar haklarının devri, bir taşınmazın bölünmesi veya parselasyonu sonucu imar planında belirtilen yapılara ayrılması anlamına gelir. Bu ayrım sonucunda, oluşan parsellerdeki imar hakları yeni sahiplerine devredilir. İmar haklarının devrinin gerçekleşebilmesi için tapu sicilinde kayıt tescilinin yapılması gerekmektedir.
İmar hukukunda bir taşınmazın belirli bir plana dahil edilerek konut, ticaret veya endüstri alanı gibi amaçlara yönelik olarak değerlendirilmesi söz konusu olabilir. Bu süreçte, mevcut imar hakları da eşit olarak paylaşılmaktadır. İmar haklarının devriyle, başka birine satılabilir ve maddi bir karşılık alabilirsiniz ancak bazı imar hakları devredilemez niteliktedir. Bu haklar, örneğin koruma alanları, kamusal alanlar ve yeşil alanlar gibi imar mevzuatında belirtilen alanlarla ilgilidir.
Tapu Sicili Kaydı
İmar haklarının devredilmesi için tapu sicili kaydı olmazsa, bu haklar yeni sahibine geçmez. Tapu sicili kaydı, imar haklarının devri için gereklidir ve hak sahibinin korunması için de önemlidir. Bu kayıtta imar haklarına ait detaylı bilgiler yer alır ve hak sahibinin haklarının korunmasını sağlar. Tapu sicili kaydı yapılırken, imar planında belirtilen haklar göz önünde bulundurulmalı ve tescil işlemleri tamamlandıktan sonra devir işlemlerine başlanmalıdır.
Devredilemeyen İmar Hakları
İmar hakları, taşınmazların yapılaşmaya uygunluğunu ve yapılacak olan yapıların niteliklerini belirleyen önemli haklardır. İmar hukuku açısından önemli olan bu haklar, belli başlı imar haklarından oluşmaktadır. Bu hakların bazıları, devredilemez niteliktedir. Bunlar arasında, imar planı dışındaki arazi kullanımlarını düzenleyen ve kamu yararına ilişkin olan haklar bulunmaktadır. Örneğin, bir arazinin kamu yararına kullanımının belirlenmesi veya bu arazinin bir kamu kurumuna devredilmesi durumunda, bu haklar devredilemeyecektir. Ayrıca, genel itibariyle yapılaşmaya uygun olmayan veya imar kısıtlamalarına tabi olan bölgelerdeki haklar da devredilemez niteliktedir.
İmar Haklarının Satışı
İmar hakları, bir kişi tarafından başkasına devredilemese de, satılarak başka bir kişiye geçebilirler. Ancak, satış işlemi için tapu kaydının düzenlenmesi gerekir. Bunu yapabilmek için öncelikle, ilgili kişilerin noter huzurunda satış sözleşmesi imzalaması gerekmektedir. Ardından, tapu siciline başvurulur ve tapu siciline kayıt işlemi gerçekleştirilir.
Bu işlemle birlikte, imar hakkı artık yeni sahibinin üzerine geçer ve bu hakları kullanma yetkisi de artık yeni sahibine aittir. Bu süreçte tapu kaydının doğru ve eksiksiz olması son derece önemlidir. Hatalı kayıt işlemleri, ilerleyen dönemlerde büyük sorunlar doğurabilir.
Herhangi bir nedenle imar haklarının satışı sonucunda elde edilen kazançların vergilendirilmesi ile ilgili detayları da göz önünde bulundurmak gerekir. Bu konuda, vergi mevzuatına uygun bir şekilde hareket etmek önemlidir.
Satış Sözleşmesi
İmar haklarının satışında, taraflar arasında bir satış sözleşmesi yapılması zorunludur. Bu sözleşmeler, ilgili kanunlara uygun olarak düzenlenmelidir. Satış sözleşmesinde, satılan imar haklarının türü, miktarı, bedeli, tarafların kimlik bilgileri, taşınmazın tapu bilgileri ve diğer önemli bilgiler yer almalıdır. Ayrıca, satış sözleşmesinde belirtilen şartlar, imar haklarının satış işleminin geçerli kabul edilmesi için son derece önemlidir. Tarafların anlaştığı şartlara uygun olarak düzenlenen satış sözleşmeleri, yasal olarak geçerli kabul edilir.
İmar Haklarına Takas Yoluyla Sahip Olma
İmar hakkı sahibi olmak isteyen kişilerin, imarlı bir taşınmazın sahibi ile takas yaparak imar haklarına sahip olmaları mümkündür. Bu yöntem, birçok durumda imar haklarının satın alınmasından daha avantajlı olabilir. Özellikle, imarlı bir taşınmazı bulunmayan kişilerin, imar haklarına sahip olmak istedikleri bölgelerdeki sahipler ile takas yapması mümkündür.
Takas işlemi yapmak isteyen kişilerin, imar haklarına sahip olmak için gerekli olan tapu sicil kaydına sahip olmaları gerekmektedir. Takas yoluyla imar haklarına sahip olmak, satın alma işleminden farklı bir süreçtir ve bazı ek prosedürler gerektirebilir.
İmar haklarına takas yoluyla sahip olmak isteyenlerin, bu işlem için ilgili kanunlara uygun olarak yazılmış bir takas sözleşmesi düzenlemeleri gerekmektedir. Takas işlemi, imar hukuku açısından önemli bir konu olup, satın alma işlemi kadar ciddiye alınması gereken bir hukuki süreçtir.
İmar Haklarının Korunması
İmar hakkı bir taşınmazın yapılaşma durumunu ve kullanımını belirleyen önemli haklardır. İmar hakkı sahibi, haklarını korumak için hukuki yollara başvurabilir. Bunlar arasında davacı olmak ve idari başvuru yapmak yer almaktadır. İmar haklarının korunması için açılan davaların sonucu, hak sahibinin lehine sonuçlanabilir ve haklarının korunmasını sağlayabilir. İdari başvuru yolu da mümkündür, ancak sonuç alma süreci daha uzun olabilir. İmar hakkı sahibi, haklarının korunması için en uygun hukuki yolu seçmeli ve kısa sürede harekete geçmelidir.
Dava Açma
İmar hakları, taşınmaz sahiplerinin yapılaşma durumunu ve kullanımını belirleyen önemli haklardır. Ancak, imar haklarına müdahale edilmesi durumunda, hakkını savunmak için hukuki yolların kullanılması gerekmektedir. İmar hakkı sahibi, hakkına müdahale edilmesi durumunda dava açarak hakkını koruma altına alabilir. Davada, imar haklarına yönelik müdahaleye ilişkin deliller sunulmalıdır. Ayrıca, imar planlarının ve ilgili kanunların uygulanması konusunda hukuki yetkinliği olan bir avukatın desteğiyle davada yer almak daha güçlü bir savunma oluşturacaktır. İmar haklarına ilişkin dava açma süreci, hukuki yapıya uygun şekilde ilerlemesi durumunda hakkın korunmasında etkili olabilir.
İdari Başvuru
İmar haklarına müdahale durumunda imar hakkı sahibi, idari başvuru yoluyla da hakkını koruma altına alabilir. Ancak sonuç alma süreci dava açmaya göre daha uzun olabilir. İdari başvuru için öncelikle yetkili makamlara başvurulması gerekmektedir. Bu makamlar il özel idaresi, belediye başkanlığı, imar müdürlüğü gibi kurumlardır.
İdari başvuru sürecinde, başvuru sahibi tarafından belgeler ve gerekçeler sunulmalıdır. Yetkili makam tarafından alınan karar doğrultusunda hakkın korunup korunmayacağı belirlenir. Eğer başvuru sahibi kararı uygun bulmazsa, kararın iptali talebiyle dava açabilir. Ancak bu süreç daha uzun ve maliyetli olacaktır.
Özetle, imar haklarına müdahale durumunda idari başvuru yolu da kullanılabilir. Ancak sonuç alma süreci daha uzun olduğu için başvuru sahibinin tercihi dava açmak olabilir.
Sonuç
İmar hakları, taşınmazların kullanımını ve yapılaşma durumunu belirleyen bir dizi haklar topluluğudur. Bu hakların devri ve satışı oldukça önemlidir ve imar hukuku açısından belli başlı hukuki süreçleri barındırmaktadır. İmar haklarının devri için tapu sicilinde kayıt tescili yapılması gerekmektedir. İmar haklarına takas yoluyla da sahip olunabilir. İmar hakkı sahibi, imar haklarının korunması için dava açma veya idari başvuru yolu kullanabilir.
